[Opinie in Het Parool] "Thuiszorg nodig? Er zijn nog vijfhonderd wachtenden voor u"
In Amsterdam staan vijfhonderd mensen op de wachtlijst voor huishoudelijke hulp. Tjitske Kuiper en Efraïm Hart van de ChristenUnie vragen zich af waarom de gemeente haar inwoners niet helpt.
Voor hulp in de huishouding moet je in Amsterdam momenteel niet bij de gemeente aankloppen. Hulp nodig bij het stofzuigen of de boodschappen? Dan moeten Amsterdammers inmiddels meer dan een jaar op de wachtlijst staan, meldt de gemeente op haar website. Er zijn nog enkele urgente situaties waarin hulp bij huishouden direct mogelijk is, zoals bij iemand met een levensverwachting korter dan drie maanden of als iemand niet meer eet omdat er niemand is die eten kan kopen en bereiden. Deze urgentiecriteria dekken helaas niet de lading van alle urgente zorg, waardoor er een grote groep tussen wal en schip valt en niet de zorg krijgt die nodig is.
De oudere dame die al jaren ‘aanmoddert’ en eindelijk heeft besloten dat haar kracht en stabiliteit niet meer genoeg zijn om alleen een bed af te halen, zal nog zeker een jaar door moeten worstelen als het aan de gemeente ligt. En dat terwijl de gemeente verplicht is hulp in de huishouding te regelen. De gemeente heeft immers een zorgplicht naar haar inwoners. Zijn er dan te weinig zorgverleners of mensen die willen helpen? Dat is ook niet het geval, het gaat veel meer om financiële keuzes die de gemeente maakt. Deze financiële keuzes zijn niet te verantwoorden tegenover de mensen die nu een jaar moeten wachten op hulp in de huishouding.
Cliënten- en sollicitatiestop
In Amsterdam maken ruim 14.000 mensen met een handicap, ziekte, of andere beperkingen gebruik van huishoudelijke hulp via gemeentelijke ondersteuning en dat aantal neemt sterk toe. Eind 2020 stonden er naar schatting vijfhonderd mensen op een wachtlijst, na een verplichte cliëntenstop voor thuiszorgorganisaties door de gemeente. Deze cliëntenstop is ingesteld omdat er niet voldoende budget is om alle aanvragen te voldoen. Het valt dus te verwachten dat deze wachtlijsten in 2021 alleen maar toenemen. Maar wie gaat deze hulpbehoevende Amsterdammers dan helpen?
Mensen die als hulp in de huishouding willen werken zijn er genoeg, want er zijn thuiszorgorganisaties die naast een cliëntenstop tegenwoordig ook een sollicitatiestop ingesteld hebben. Er solliciteerden te veel mensen om aan de slag te gaan als hulp in de huishouding. Er is voldoende vraag naar hulp in het huishouden, er is voldoende aanbod van personeel, maar door tekortschietende budgetten van de gemeente worden hulpbehoevende mensen nu gedwongen zelf op zoek te gaan naar oplossingen of maar wat door te worstelen.
Wettelijke zorgplicht
Er zijn momenteel dus veel hulpbehoevende Amsterdammers die de nodige ondersteuning moeten missen, en dat is onacceptabel. Een hulp in de huishouding betekent voor veel mensen meer dan alleen hulp bij het zelfstandig kunnen blijven wonen. Het is naast de praktische hulp ook het praatje en het contact. We roepen de gemeente daarom op om haar zorgplicht waar te maken en daarbij ook creatief te durven zoeken naar oplossingen.
Thuiszorgorganisaties, maar ook kerken komen met nieuwe oplossingen om de hulpbehoevende Amsterdammer te helpen. Zo gaat een kerklid met schulden uit Noord schoonmaken bij een ander kerklid en krijgt hiervoor een gift van de diaconie. Thuiszorgorganisaties proberen vrijwilligers te regelen voor de hulpvragende Amsterdammers die zij zelf niet kunnen helpen. De overheid denkt bij dergelijke vraagstukken nog altijd te veel in contracten, budgetten en potjes die opraken, in plaats van te zoeken naar oplossingen.
Maar nog belangrijker is dat de gemeente beseft dat een basisvoorziening voor hulp bij huishouding voorgaat op andere uitgaven. Voor Amsterdammers die nu afgewezen worden voor hulp, is het moeilijk te verkroppen dat er wel miljoenen worden gestoken in een hypermoderne bieb op de Zuidas of het festivalklaar maken van het Noorderpark, maar dat er geen geld is voor mensen die hulp nodig hebben. De ChristenUnie pleit ervoor om meer geld vrij te maken voor de meest basale gemeentelijke taak: de zorg voor Amsterdammers. ‘Nee’ verkopen op een wettelijke zorgplicht is geen optie.
Tjitske Kuiper is fractievoorzitter ChristenUnie Amsterdam. Efraïm Hart is fractievertegenwoordiger ChristenUnie Amsterdam, woordvoerder Zorg.
