De Lenteoogst (Bijdrage ChristenUnie Algemene Beschouwingen)
Voorzitter,
Ik wil het college bedanken voor de begroting. Een lijvig stuk waar achter de schermen ongetwijfeld hard aan is gewerkt door ambtenaren. Ik ben de politiek niet in gegaan om langs de zijlijn te staan roepen, maar om mee te doen en het verschil te kunnen maken. En ik zie diezelfde ambitie terug bij deze coalitie door via deze begroting met concrete middelen de stad te willen besturen.
Ik heb op Twitter vandaag de vraag uitgezet: “Wat is belangrijk?” En ik kreeg een mooi antwoord terug van een betrokken twitteraar en bevlogen Amsterdammer, die aangaf: “Wat mij betreft gaat het om deze drie vragen: van wie is de stad, voor wie is de stad en wat voor stad willen we zijn?” En die vragen raken mij omdat het eigenlijk ook gaat over waar ik het met u over wil hebben. Namelijk visie. Ik ken een Japans gezegde en dat luidt als volgt: ‘Visie zonder actie is een droom, maar actie zonder visie is een nachtmerrie’.
Zaaien
Het leek mij mooi om vandaag tijdens de behandeling van de Begroting de raad en het college dit korte maar toepasselijke Bijbelvers mee te geven ter overdenking: “wat u zaait, zal u oogsten”. Hoewel dit vaak in de praktijk als negatieve waarschuwing wordt gebruikt, is het in essentie niets meer dan een beknopte uitleg van een mooie natuurwet. Zodra men een zaadje plant en de juiste elementen aanwezig zijn, begint het te groeien en plukt men daar de vruchten van. Ook deze gemeenteraad en het college zou ik langs de lat van deze natuurwet willen leggen en een ieder de vraag willen stellen: “Wat zaaien wij? En wat brengt de oost?” Ik weet dat sommigen zich nu in hun hoofd vooral druk maken of deze oogst wel biologisch geteeld is en of er wel een eerlijke prijs voor betaald is, maar het gaat om het principe dat van wat we investeren, we uiteindelijk ook de vruchten moeten plukken.
Als ik de opgenomen ambities van het college doorneem word ik daar best vrolijk van. Als we bijvoorbeeld kijken naar de ambitie van dit college om kansenongelijkheid actief tegen gaan. Het zaaien van zaadjes van gelijkwaardigheid en de obstakels wegnemen die dat in de weg staan kan tot de mooie oogst leiden van een stad waar het niet uitmaakt of je in Kraaiennest, of aan de Minervalaan of in de van der pekbuurt bent opgegroeid, je voorouders in de 16e eeuw als koopmannen naar Amsterdam trokken of 10 jaar geleden vanuit Turkije: iedereen krijgt dezelfde kansen om zichzelf te kunnen ontplooien. Opgroeiende weet ik dat Amsterdam niet altijd zo is geweest, en hoewel ik hier vandaag mag staan besef ik me heel goed, met een ouder die ooit ongedocumenteerd was en de Nederlandse taal niet machtig, ik volgens statistieken gezien misschien ergens anders had moeten staan vandaag. Hoewel ik de juiste kansen heb gekregen, zie ik met eigen ogen dat het ook anders kan gaan. Het moet in Amsterdam mogelijk zijn om de omstandigheden van je nest te kunnen ontstijgen en wij staan als gemeente voor de opgave om dat voor een ieder mogelijk te maken. Verandering is niet voor angstige mensen want wij zullen keuzes moeten maken, we zullen ingrijpende maatregelen moeten nemen om de stad te kunnen oogsten die we willen zien.
Armoede en schulden
En als ik vanuit dat perspectief naar de begroting kijk ben ik over een aantal dingen positief, bijvoorbeeld: er gaat 62,4 miljoen euro naar armoedebestrijding en 17,7 miljoen euro naar schuldhulpverlening. Ik heb de afgelopen jaren gezien wat het betekent wanneer mensen steeds meer in een negatieve spiraal geraken en schuldeisers hen daar dieper in duwen in plaats van hen erboven uit te halen.
En ik geloof dat we moedig moeten zijn als gemeenteraad om de juiste keuzes te maken en ik heb daarbij een onwankelbaar geloof in het feit dat ieder mens waardevol is en dat we ons dat steeds weer moeten realiseren. Want het gaat goed met Amsterdam maar ik zie ook dat het nog niet goed gaat met iedereen. En met die blik kijk ik dus niet alleen naar hen die het voor elkaar hebben maar ook naar hen die de steun van een ander hard nodig hebben en op ons rekenen. Mensen met achterstanden door armoede, schulden en analfabetisering of door andere omstandigheden het moeilijk hebben en zich afvragen of ze het einde van de maand halen. In Amsterdam zijn er namelijk ruim 80.000 huishoudens met een risico op problematische schulden, en er zijn in de stad ongeveer 20.000 jongeren met problematische schulden. En we moeten niet vergeten dat de gemeente ook zelf een belangrijke schuldeiser is en dat wij op zoek moeten gaan naar manieren om de mensen in schulden weer overeind te helpen in plaats van dieper de grond in te duwen. Dit is uiteindelijk in het belang van zowel schuldenaar als schuldeiser. Samen moeten we snel oplopende incassokosten en aggressieve incassomethoden tegen gaan want dat is vaak de oorzaak waardoor een kleine schuld in korte tijd kan uitlopen op een uitzichtloze financiële situatie. Wij willen dat de gemeentelijke organisatie het goede voorbeeld geeft en haar incasso werkwijze uitwerkt in een maatschappelijk verantwoord incassobeleid en jaarlijks rapporteert aan de raad over de resultaten en ik dien daarover een motie in.
Het is ongelofelijk belangrijk om als gemeente toegankelijk te zijn, maar wij zien dat de gemeente het soms bedoeld of onbedoeld lastiger maakt dan nodig is en bepaalde kwijtscheldingsbrieven online verstopt achter een flink aantal clicks. De gemeente geeft hiermee een dubbele boodschap af: wij creëren deze regeling voor u, maar wij werpen extra drempels op zodat hopelijk niet teveel mensen er gebruik van maken. Dit is een verkeerd signaal en daarom heb ik een motie over de toegankelijkheid van deze kwijtscheldingsbrieven.
Gemeenschap
De gemeente heeft een dienende taak om de gemeenschap te faciliteren, dienend leiderschap. Kloven moeten we als gemeente niet bewust of onbewust vergroten. Daarom hebben wij al eerder onze zorgen geuit over de voorschool en de uitdagingen waar het onderwijs voor staat. Tevens las ik in de begroting dat nog steeds de woorden hoog- en laagopgeleid worden gebruikt. Dat is een waardeoordeel dat onterecht is en een grote groep mensen die de motor van onze economie is als laagopgeleid zou afschilderen, terwijl wij deze vakmensen alle waardering zouden moeten geven die ze verdienen. Het verschil tussen theoretisch geschoolden en beroeps- of vakgeschoolden moeten we anders formuleren. Daarom dien ik een motie in om voor de gemeentelijke documenten op zoek te gaan naar een alternatief.
Verbinden betekent omzien en durven kijken naar de werkelijkheid van de staat van sommige mede-Amsterdammers. Als wij als gemeenteraadsleden de sterke drang weerstaan om alleen naar onszelf te kijken en naar wat wij kunnen en willen, en onze visie en blik kunnen verruimen naar hen waar we misschien niet dagelijks mee in contact zijn, ik denk dat we dan pas een stad kunnen zijn waar het zaadje van waardigheid van ieder mens kan leiden tot een oogst van vrijheid, innovatie en gelijkwaardigheid. Laten we over onze eigen bubbel heen kijken en dan zien we bijvoorbeeld het lot van de vele ongedocumenteerde jongeren in Amsterdam die hier hun hele bestaan hebben. Ze mogen wel naar school en hebben hun vrienden in de wijken, maar voorzieningen zoals meesporten gelden niet voor hun. Daarom dien ik vandaag een motie in om toegang tot de sportvoorzieningen ook toegankelijk te maken voor ongedocumenteerde Amsterdamse jongeren. Laten we als gemeenteraad ook deze kloof dichten voor deze, soms bijna onzichtbare, jongeren die minder goed van zichzelf kunnen laten horen.
De ambities van de stad vind ik, hoewel ik het met een flink aantal punten niet eens ben, veelal positief. En betekent dit dat we daar de geldkraan voor moeten opentrekken? Ja! Maar de ChristenUnie gelooft niet in de illusie van de maakbare samenleving die van bovenaf bepaald kan worden. Wat nou als de oplossing voor veel problemen niet hier in de gemeenteraad ligt, maar juist daar tussen de Amsterdammers? Ik geloof dat de Amsterdammers nu aan zet zijn en de gemeente hen dient te faciliteren. We zien dat bijvoorbeeld bij het thema eenzaamheid, een gigantisch probleem maar waar we als politiek geen grip op lijken te krijgen, geld erin pompen werkt niet, projecten alleen werkt niet. Uiteindelijk dienen mensen elkaar gewoon te ontmoeten en daar kunnen wij een bijdrage aan leveren maar uiteindelijk is het gewoon aan de Amsterdammers. Wie ontmoeting zaait, zal gemeenschap oogsten. Juist daarom hebben wij vorige week samen met een aantal belangrijke partners zoals het Leger Des Heils en het burennetwerk het ‘Wij Amsterdam’ manifest opgesteld en ondertekend. Wij willen toegewijd zijn om eenzaamheid en gevoelens van betekenisloosheid onder Amsterdammers te bestrijden. En die toewijding impliceert ook een besef dat wij niet veel meer kunnen als politiek dan anderen het te laten doen en hen daarbij te faciliteren. En ontmoeting kunnen we faciliteren, bijvoorbeeld door te kijken naar de manier waarop wij onze woonvormen en woonwijken ontwerpen en vormgeven. Wij zijn daarom voor het integreren van social design in onze nieuwe bouwplannen. Hoe kunnen we wijken zo inrichten dat mensen elkaar ontmoeten?
Participatie
Ik heb nu heel veel moois gezegd maar ik heb ook mijn zorgen. Bijvoorbeeld als we het hebben over bewoners in hun kracht zetten, maak ik mij zorgen om participatie. Vanuit de afgelopen maanden is mijn ervaring tot nu toe dat veel Amsterdammers zich in concrete situaties niet altijd serieus genomen voelen. Neem de bewoners van Landelijk Noord als het gaat over de slechte staat van de wegen aldaar, de discussie omtrent de naamsverandering van het Stadionplein en de discussie over de van der pekbuurt. Te vaak heeft men het gevoel dat een inspraakavond vooral informatieoverdracht is richting bewoners en niet een echt open gesprek waarbij signalen serieus genomen worden. Als wij als gemeentebestuur aan de behoefte om meegenomen en mee te praten geen gehoor geven, oogsten we onwil en afstandelijkheid.
Ik maak mij zorgen over de mentaliteit van de stad als het gaat over handhaven. Als we niet meer geloven in consequent aanpakken wat niet goed en onrechtvaardig is, dan zaaien we chaos en onverschilligheid. We creëren een situatie waar het recht van de sterksten geldt en de zwakkeren in de stad het onderspit delven. Dat zien we aangaande de overlast in de stad. Ik denk dat wij daar ergens een verkeerde definitie van vrijheid zijn gaan hanteren. En hierdoor zijn vele bewoners juist ingeperkt in hun vrijheid zodat anderen hier hun gang kunnen gaan. Ware vrijheid voor iedereen vereist kaders, anders neemt uiteindelijk de sterkste het over.
In het kader van burgerparticipatie heb ik op Twitter gevraagd waar wij het over moeten hebben, een greep uit de antwoorden: het autoluw maken en eenrichtingsverkeer, handhaving, heel veel handhaving, stop vakantieverhuur, alcoholverbod handhaven, een gidsverbod, een blowverbod. Dat zijn de antwoorden die ik kreeg. En ik hoop dat wij zonder taboes in de aankomende maanden de bewoners van de binnenstad die zich vaak niet gehoord voelen tegemoet te komen. Want we hebben te lang hun stem ongehoord gelaten en daarmee ook de vrijheden hebben ingeperkt van hen die we hier vertegenwoordigen.
Imago
Welke visie hebben we op de stad? Welk imago willen we hebben? Wij zien als ChristenUnie graag dat de raad afscheid durft te nemen van het imago van Amsterdam als party- of coffeeshophoofdstad van de wereld en als gidsstad wat betreft verdovende middelen. Wij willen dat Amsterdam zich opwerpt als gidsstad voor innovatie, kansengelijkheid, duurzaamheid en leefbaarheidsopgaven.
Daarom zouden wij ook graag afscheid van willen nemen een opgenomen reserve van 6 ton, bestemd voor Holland casino. Bestemd voor onder andere het aantrekken van een breed publiek. Wat denkt u dat u hiermee zaait? De ChristenUnie is van mening dat dat geld veel beter besteed kan worden en daarom wat ons betreft een onwenselijk bijdrage door de gemeente Amsterdam. Hierbij dien ik dan ook een motie in om dit te schrappen.
Mensenhandel en prostitutie
Ik zal mij blijven inzetten voor zij die niet vrij zijn in Amsterdam. Daar mogen wij onze ogen niet voor sluiten en wij zullen daar voor blijven opkomen, voor vrouwen die onvrij op de Wallen staan, maar ook zij elders in de stad. Gister heb ik contact gehad met de coördinator mensenhandel van het Leger des Heils over het werk in Zuidoost. Ze vertelden over ongeveer zestig vrouwen van Nigeriaanse afkomst die naar Nederland worden gebracht met kinderen, afhankelijk zijn en wonen bij dezelfde man die hen prostitueert. Geen uitweg vanwege financiële afhankelijkheid, taalbeperking of anderszins. Wij zien dat het andere netwerken enigszins lukt om vrouwen en kwetsbaren te benaderen waar het de gemeente niet lukt. Vandaar dat wij de gemeente oproepen om, conform in de begroting staat, lessen te trekken uit het werk in Amsterdam Zuidoost en de samenwerken te intensiveren.
Buiten de ring
Tot slot voorzitter, wil ik aandacht vragen voor de stadsdelen buiten de ring. Die mogen niet vergeten worden en als ik de begroting lees heb ik soms het gevoel dat we dat scherp moeten bewaken. Er kan wat de ChristenUnie betreft wat meer naar de stadsdelen. Daarom zouden wij bijvoorbeeld naar aanleiding van de berichtgeving dat groepen die luide muziek maken niet meer in buurtcentrums kunnen oefenen, graag een muziekhuis in Zuidoost willen. Een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en door middel van cultuur en muziek kunnen participeren. En ook in Noord willen we graag eindelijk een overdekking voor de pont. Wanneer het regent is het geen pretje om daar te wachten op de pont. En aangezien het aantal gebruikers van de pont alleen maar gaat groeien zouden wij ook dit graag willen laten onderzoeken.
Ik wens het college tot slot veel zegen toe. De ChristenUnie zal de komende weken voorstellen doen om de begroting nog beter te maken en wij hopen ook dat het college zich daarin constructief zal opstellen. Ik ben ervan overtuigd dat de vruchten van een constructieve samenwerking zeer zoet zullen zijn.
Ik dank u wel.
