‘De overheid heeft zich de Formule 1 in laten rommelen’ (Opinie Noord-Hollands Dagblad)
Door Michel Klein (fractievoorzitter ChristenUnie Noord-Holland), Don Ceder (fractievoorzitter ChristenUnie Amsterdam) en Gerjan van den Heuvel (duoraadslid en fractiemedewerker ChristenUnie Amsterdam).
Heel Nederland is (terecht) trots op Max Verstappen. De F1 is in ons land hierdoor populairder dan ooit. Dit heeft uiteindelijk geleidt tot een situatie in Noord-Holland waar de provincie eigenlijk helemaal niet op voorbereid is: een Grand Prix in Zandvoort. Stuwende kracht achter dit probleem? Een ondernemer, in dit geval prins Bernhard van Oranje, die dit zeker niet als liefdadigheidsactie ziet en nu al rekening houdt met een substantiële return van de gedane investeringen.
Een sterke lobby heeft ervoor gezorgd dat Zandvoort jaarlijks enkele dagen overspoeld gaat worden met liefhebbers van de autosport. Al die fans zullen van omliggende plaatsen en vanuit heel Nederland naar het circuit moeten ten tijde van trainingen, kwalificaties en de wedstrijd zelf. Trektochten over een infrastructuur richting Zandvoort die daar totaal ongeschikt voor is, met filedrama’s en verkeersopstoppingen tot gevolg. En bovendien heeft Zandvoort maar een beperkt aantal hotels en overnachtingsmogelijkheden en zullen velen dus naar Amsterdam uitwijken, dat al jaren te maken heeft met de negatieve effecten van massatoerisme. Vreemd genoeg waren al deze zaken bij iedereen bekend. En iedereen wist dat aan de andere kant van Nederland ook een circuit klaarlag wat de Grand Prix graag zou willen hebben. Een circuit dat het qua infrastructuur prima aankan en dat in een regio ligt die de impuls en spin-off van tientallen miljoenen heel goed kan gebruiken. Maar helaas, Assen ontbrak het aan koninklijke charme.
Zandvoort moest en zou het worden, en Zandvoort werd het. Maar na de eerste euforie blijkt dat we met een enorme uitdaging zitten en dat er vele zaken aangepast en gefaciliteerd moeten worden. Er dan wordt niet naar Prins Bernard gekeken, maar – u raadt het al – naar de overheid. Gedeputeerde Jaap Bond van het CDA zei eerder tegen NH Nieuws[1]: “Wij gaan niet rechtstreeks miljoenen geven aan de organisatie om de Formule 1 hiernaartoe te halen.” Echter, toen het bericht kwam dat de Grand Prix zou neerstrijken in Zandvoort reageerde de provincie met ongekend enthousiasme en verklaarde zij “mee te helpen om vanuit haar expertise en bevoegdheden van de Dutch GP een succesvol evenement te maken.”
De overheid heeft zich zo de Formule 1 in laten rommelen. Dat de burgemeester van Zandvoort pas na de bekendmaking van de keuze het Rijk opriep om een forse investering in het spoor te doen is exemplarisch. Belastinggeld dreigt besteed te gaan worden aan een evenement waarvan de opbrengsten terecht komen bij commerciële clubs zoals Formula One Management (FOM) en de eigenaar van het circuit. En hoeveel geld gaat ons dat dan kosten? Niemand die het weet. Wij maken ons hier grote zorgen over. Eerdere ervaringen met prestigieuze evenementen in andere provincies, zoals de Giro- of Tourstart hebben laten zien dat de opbrengsten vrijwel altijd overschat worden, terwijl de kosten voor de overheid hoger uitpakken.
Het Grand Prix Zandvoort dossier schuurt aan nog meer kanten, want het staat haaks op de duurzaamheids- en klimaatambities. Zelfs GroenLinks in Zandvoort stemde onlangs voor het investeren van miljoenen in de GP. Hiermee maken ze een megalomane autorace midden in een Natura 2000 gebied mogelijk. Een evenement dat een aanzienlijke vervuiling met zich mee brengt en waarvoor bovendien de gewone man krom moet liggen omdat een ticket hoogstwaarschijnlijk enkele honderden euro’s zal gaan kosten. De burgemeester van Zandvoort heeft al gezegd dat we met de fiets het verschil gaan maken. Dat kan misschien prima als je in Haarlem woont, maar voor de (auto) liefhebber uit Kerkrade en de ongetwijfeld vele fans uit het buitenland die hun weekend in Amsterdam zullen doorbrengen is het natuurlijk een loze uitspraak en niets anders dan greenwashing.
Wat dan nu te doen? Op de provincie en omliggende gemeenten rust nu de zware verantwoordelijkheid om zorgvuldig bij te houden hoeveel belastinggeld er naar dit evenement weglekt. Of het nu gaat om het aanleggen van de noodzakelijke infrastructuur of andere zaken, de burger heeft het recht om te weten hoeveel publieke middelen worden besteed om die vreselijk dure Grand Prix in Zandvoort te houden. Voor iedereen wordt dan inzichtelijk hoeveel publiek geld er besteed wordt aan het bereiken van een economische impuls die we in deze regio niet nodig hebben.
De ondoordachte beslissing om de race in Zandvoort te faciliteren wordt zo hopelijk een wijze les voor toekomstige politici die verblind dreigen te raken door hun dromen over racende auto’s en ontkurkende champagneflessen.
