Zelfredzame daklozen bestaan niet
Voordat iemand aanspraak kan maken op hulp en opvang moet er volgens beleid voldaan zijn aan het criterium van zelfredzaamheid. Iemand moet zogezegd zich niet meer op eigen kracht kunnen handhaven in de samenleving. Volgens mij kunnen we iemand die door omstandigheden geen dak meer boven zijn hoofd heeft onmogelijk zelfredzaam noemen.
Zelfraadzaamheid
In Amsterdam wordt echter het beleid gehanteerd dat er bij iemand naast dakloosheid, ook nog sprake moet zijn van problematiek op andere levensgebieden. In de praktijk wordt alleen toegang tot maatschappelijke opvang verleend indien sprake is van ernstige problemen op de leefgebieden ggz en verslaving. De gemeente is hierover al door de rechter op de vingers getikt. Dit is een te strenge uitleg van het begrip zelfraadzaamheid. De ChristenUnie wil een ruimere uitleg van het criterium 'op eigen kracht kunnen handhaven in de samenleving'. Wanneer iemand niet zelf kan voorzien in onderdak en huisvesting is er in principe al voldaan aan het criterium van zelfredzaamheid en zou de gemeente moeten voorzien in opvang. Wanneer een dakloze zich bij de hulpverlening meldt, ook al heeft diegene geen problemen op andere levensgebieden dan alleen gebrek aan onderdak en huisvesting, mag die persoon nooit weggestuurd worden met de reden dat iemand zelfredzaam zou zijn.
Dit betekent dat we een herijking nodig hebben van het begrip zelfredzaamheid en hoe we dit toepassen in ons daklozenbeleid. Ik wil daar graag samen met een comité van juristen en professionals naar kijken. Dit is niet alleen om meer humaniteit in het beleid te krijgen maar ook omdat de rechter oordeelde dat het feit dat iemand op straat leeft zonder opvang van de gemeente en geen onderdak kan vinden, een sterke aanwijzing is dat diegene beperkt zelfredzaam is op meerdere leefgebieden en voldoet aan het criterium ‘zich niet op eigen kracht kunnen handhaven in de samenleving’. Op dit moment gaan we hier dus niet goed mee om en is een ruimere hantering van het begrip nodig. Tijdens de raadsvergadering van 27 november dienden we een motie in om het begrip zelfredzaamheid opnieuw te bezien zodat we het op een juiste manier kunnen toepassen in beleid. Helaas werd deze motie onder andere door coalitiepartijen GroenLinks en D66 weg gestemd.
Daklozenopvang
Bovenstaande beschrijving van hoe we met ons daklozenbeleid omgaan was één van de redenen waarom wij ons initiatiefvoorstel voor een 24-uursopvang voor álle daklozen indienden. Het aantal daklozen is schrikbarend toegenomen en dat terwijl niemand op straat zou moeten slapen. Het initiatiefvoorstel werd door de coalitie weg gestemd omdat men zorgen had over de financiële haalbaarheid. Onze hoop is echter wel dat de uitbreiding van de winteropvang naar een permanente opvang, zoals die door de wethouder is uitgewerkt, uiteindelijk in de toekomst doorontwikkeld wordt in de richting van het voorstel zoals wij het indienden.
Oproep
Zoals ik eerder schreef wil ik met een comité van juristen, beleidsmakers en professionals kijken naar een herijking van onze hantering van het begrip zelfredzaamheid. Ik wil een ieder die hierbij mee wil denken of bekend is met jurisprudentie hieromtrent, oproepen zich bij ons te melden om gezamenlijk te kijken hoe we het criterium van 'het niet op eigen kracht kunnen handhaven in de samenleving' op een juiste manier kunnen uitwerken en toepassen.
