Mirjam Bikker ChristenUnielijsttrekker bij Kamerverkiezingen: ‘Niet scoren, maar tot zegen zijn’
‘Voor mij begint het met onze diepste drijfveren te laten zien. Dan gaan we daarna ontdekken hoeveel zetels dat oplevert.’
Interview - Ze moest er even over nadenken, maar ChristenUnie-leider Mirjam Bikker is er uit: ze wil lijsttrekker zijn van de ChristenUnie bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer in november. ‘Ik sta niet te springen om op het pluche te landen.’
Het zijn ruige tijden, zegt Bikker, die begin dit jaar het fractievoorzitterschap overnam van Gert-Jan Segers. Het was voor haar niet vanzelfsprekend om een politieke leiderschapsfunctie aan te gaan. Maar juist in gepolariseerde tijden voelt Bikker de plicht en drang om haar idealen met Nederland te delen. Minder ik-gerichtheid, meer samenleving, is haar devies.
Het campagnegeweld zal binnenkort losbarsten. Wat wordt uw verhaal?
‘Toen ik begon als fractievoorzitter heb ik een brief geschreven aan Nederland waarop ik veel reacties heb gehad. Wat daarin voortdurend terugkomt, is dat mensen klaar zijn met de ‘harde koppen’ in onze samenleving. Met het tegenover elkaar staan en de ander afwijzen of niet vinden deugen. Ik wil me inzetten voor een land waar we goed voor elkaar zorgen, waar elk leven waarde heeft en iedereen ertoe doet. Onze ik-gerichte samenleving zorgt voor eenzaamheid, ontworteldheid en jongeren met wie het gewoon niet goed gaat.
Dat klinkt mooi, maar hoe wilt u dat als politica voor elkaar krijgen?
‘De overheid kan niet alles, maar kan dingen wel mogelijk maken. Bijvoorbeeld als het gaat om het belastingstelsel. Als het alleen maar draait om betaald werk en mensen die voor een ander zorgen niet worden beloond, dan moeten we daarin andere keuzes maken. Maar we hebben als maatschappij ook zelf een verantwoordelijkheid. Vorige week bleek dat minder dan twintig procent van de Nederlanders voor zijn ouders denkt te gaan zorgen. We weten dat Nederland snel vergrijst, dus daarover moeten we echt met elkaar in gesprek. Laten we praten over de ‘lange lijnen’ in plaats van snelle oplossingen.
Een thema waar het ook deze verkiezingen weer veel over zal gaan is migratie. Andere partijen verwijten u dat de ChristenUnie haar ogen sluit voor de problemen die het hoge aantal migranten naar ons land met zich meebrengt.
‘Tegen die partijen zeg ik: zullen we even samen naar de cijfers kijken? Afgelopen jaar zijn er 400.000 mensen in Nederland binnengekomen, minus vertrekkers DEN HAAG groeide de migratie met 227.000 mensen. Daarvan kwamen er 100.000 uit Oekraine, vanwege de oorlog. De grote meerderheid van de overige mensen die binnenkomen, zijn arbeidsmigranten. Die groep komt niet alleen werken in sectoren waar we als samenleving baat bij hebben, dus daar moeten we rechtvaardig beleid op maken. In de praktijk betekent dat in veel gevallen een strenger beleid. Dat kan door aan te wijzen welke arbeidsmigranten we willen en voor welke periode.’
Hoe zou ons asielbeleid er wél uit moeten zien als het aan u ligt?
‘Er zijn veel mensen op de vlucht en dat zal de komende jaren alleen maar erger worden. In plaats van een snelle, stoere oplossing moeten we Europees bekijken wat de grondoorzaken zijn van migratie en zorg bieden aan de grootste brandhaarden. Dat vraagt investering op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Dat is te lang te weinig gebeurd. Daarnaast moeten we kijken naar inperking van arbeidsmigratie. Trap niet in het frame dat we alleen maar vluchtelingen binnenlaten. Een groot deel van de instroom zijn arbeidsmigranten. In bijvoorbeeld de distributie- en prostitutiesector zouden we veel strenger kunnen zijn en kunnen aanwijzen hoeveel arbeidsmigranten we binnenlaten. Dat zal soms ook pijn doen, maar dat is wel wat ons land nodig heeft. Op die manier kunnen we een bloeiende Nederlandse samenleving hebben en tegelijk een herberg zijn als iemand voor oorlog vlucht.’
Een ander thema: op medisch-ethisch terrein zijn er de afgelopen jaren veel veranderingen geweest. Waar gaat u zich voor inzetten?
‘Het nu demissionaire kabinet is het eerste waarin is afgesproken dat we het aantal abortussen omlaag proberen te krijgen. Daarbij wil ik opmerken dat medisch-ethische vraagstukken vaak gaan over thema’s waar mensen gebrokenheid tegenkomen, die pijn doen. Misschien moeten wij dat verdriet ook eerst maar eens even meevoelen, náást iemand gaan staan. En pas daarna kijken hoe we ons als christelijke partij ergens toe verhouden. Soms vraagt het om een scherpe grens te trekken. Dat hebben we bijvoorbeeld gedaan als het gaat om embryokweek.
Uw partij heeft twee kabinetten op rij regeringsverantwoordelijkheid genomen. Is het gek te denken dat jullie niet staan te springen opnieuw een kabinet in te gaan na de verkiezingen?
‘U heeft ons in die kabinetten niet altijd huppelend van grote vreugde gezien, dus uw observatie kan ik onderschrijven. Voor mij gaan idealen boven de macht. Ik sta niet te springen om op het pluche te belanden, wel om werk te maken van onze idealen. Dat kan ook heel goed als oppositiepartij.’
Zijn er partijen waarvan u bij voorbaat zegt: daar ga ik niet mee samenwerken?
‘Ik heb al eerder gezegd dat ik samenwerken met Forum voor Democratie en de PVV niet vertrouwenwekkend vind. De standpunten van die partijen raken aan de vrijheid van godsdienst, de democratische rechtstaat en de ruimte die je minderheden gunt.’
De afgelopen verkiezingen verloor de ChristenUnie stemmers. Op hoeveel zetels mikt u bij de komende verkiezingen?
‘Voor mij begint het met onze diepste drijfveren te laten zien. Dan gaan we daarna ontdekken hoeveel zetels dat oplevert. Het gaat me niet om ‘skyhigh’ scoren, maar om tot zegen te zijn in dit land. Vanzelfsprekend ga ik voor een goed verkiezingsresultaat.’
Met de nieuwe verkiezingen treedt ook een nieuwe politieke generatie aan. Merkt u een andere kijk op politiek?
‘Ik zie een gedeeld verlangen naar minder ik-gerichtheid. Als je enerzijds ziet hoe grote winsten gemaakt worden en anderzijds mensen ziet die keihard werken en dan nog geen bestaansminimum hebben, dan zegt dat iets over hoe ons land in de greep is geraakt van presteren voor jezelf. Het is wat mij betreft hoog tijd dat we weer goed voor elkaar gaan zorgen en er voor elkaar zijn. Weg van de harde koppen en de polarisatie.’
Baart die polarisatie u zorgen?
‘Ja, ik zie verruwing en verharding. Het baart me zorgen dat politici afhaken omdat zij het niet meer zien zitten als volksvertegenwoordiger. Dat is echt wel een stevig signaal, wat ons allemaal te denken moet geven. Tegelijk is dat giftige klimaat het gevolg van het gedrag van een kleine groep, die we niet het beeld moeten laten bepalen van wat Nederland is. Laten we samen opstaan tegen onverdraagzaamheid.’
